Czym jest glukoza i gdzie ma zastosowanie?

W życiu każdego człowieka bardzo duża rolę odgrywają węglowodany. Są one podstawowym źródłem energii, ponieważ są najprostszym w trawieniu makroelementem. Węglowodany dzieli się na proste i złożone, a te dwie grupy różnią się ilością wiązań, które przekłada się na czas trwania procesu ich trawienia. Cukry proste dostarczają energii najszybciej, jednak również na krótko, powodując jednocześnie najgwałtowniejsze podnoszenie się poziomu glukozy we krwi. W przypadku cukrów złożonych uwalnianie glukozy opóźnione jest koniecznością rozbicia wielu wiązań. Czym jest glukoza i czemu jej zawartość w krwi jest istotna?

Czym jest glukoza?

Glukoza jest cukrem prostym, czyli monosacharydem, występującym dosyć powszechnie w naturze. To właśnie glukoza, dzięki swojej budowie, dostarcza energię do wszystkich komórek w organizmie oraz przede wszystkim dla mózgu. Naturalnie występuje pod postacią białego proszku i ma słodki smak. Bez problemu rozpuszcza się w wodzie, bez zmiany jej pH. Każdy cukier przyjmowany wraz z pożywieniem jest przekształcany w glukozę przez układ trawienny. Po organizmie transportowana jest przez krew, a jej poziom reguluje insulina, czyli hormon produkowany przez trzustkę. W przypadku zbyt wysokiego poziomu, glukoza jest zamieniana w tłuszcz, który stanowi rezerwę energetyczną organizmu.

Gdzie znaleźć można glukozę?

By zadbać o odpowiednio zbilansowaną dietę, warto wiedzieć, w jakich produktach glukoza występuje. Poza samodzielną produkcją glukozy z innych cukrów przez organizm, można ją dostarczać wraz z pożywieniem. Podstawowym jej źródłem są oczywiście rośliny. Najwięcej glukozy znaleźć można w owocach takich jak jabłka, śliwki czy czereśnie. Bogate są w nią również owoce suszone i niektóre warzywa. Znajduje się również w produktach skrobiowych jak ryż i makaron. Pamiętać trzeba, że produkty zawierające dużo glukozy posiadają wysoki indeks glikemiczny. Określa on bowiem wzrost poziomu glukozy we krwi, po ich zjedzeniu. W przeciwieństwie do innych cukrów, glukoza nie musi być dodatkowo przekształcana przez organizm, co powoduje szybki wzrost jej poziomu we krwi.

Czemu należy pilnować, by nie spożywać zbyt dużo glukozy?

W pierwszej kolejności nadmiar glukozy przekierowywany jest do wątroby i mięśni, gdzie magazynowane są pod postacią glikogenu, będącego źródłem szybko dostępnej energii, szczególnie podczas wysiłku fizycznego. Jeśli jednak jej poziom jest w dalszym ciągu zbyt wysoki, pozostała część odkładana jest przez organizm pod postacią tkanki tłuszczowej, co prowadzić może do otyłości. Glukoza w dużej ilości przyczyniać się może również do rozwijania takich chorób jak cukrzyca, choroby układu naczyniowego czy też nowotwory. Szczególnie istotne jest regularne wykonywanie badań poziomu glukozy przy problemach z tarczycą oraz przez kobiety w ciąży. Wskazaniem do sprawdzenia poziomu glukozy jest też częste odczuwanie pragnienia, większe zmęczenie, podatność na zakażenia czy też częste oddawanie moczu. Dobrym sposobem na skuteczne regulowanie poziomu glukozy w diecie może być catering dietetyczny. Dostarcza on posiłki zbilansowane przez doświadczonych dietetyków, dzięki czemu zawierają odpowiedni stosunek węglowodanów prostych i złożonych. Dobrze dobrana dieta pudełkowa ułatwi życie również osobom zmagającym się z cukrzycą, ponieważ oparta będzie na produktach o niskim indeksie glikemicznym, z niską zawartością glukozy w składzie.

Czy glukoza ma zastosowanie w medycynie i innych dziedzinach?

Glukoza jest nie tylko składnikiem wielu produktów spożywczych. Ma też szerokie zastosowanie w medycynie. Stosuje się ją jako lek w wielu przypadkach. Ma zastosowanie między innymi w przypadku:

• Hipoglikemii,
• Odwodnienia,
• Do rozcieńczania leków,
• Podczas rekonwalescencji,
• Przy uszkodzeniach wątroby,
• W formie uzupełniani leczenia pozajelitowego.

Dzięki błyskawicznego wchłanianiu przez organizm, najszybciej pomaga w sytuacjach, gdy jej poziom we krwi jest niebezpiecznie niski. Jest ona również stałym składnikiem wszystkich napojów izotonicznych oraz mieszanek elektrolitów. Są one sposobem na lepsze nawodnienie podczas szczególnie wymagających aktywności fizycznych.