Dieta przy chorej wątrobie – co można jeść a czego lepiej unikać?

Dieta wątrobowa jest to sposób odżywiania, który ma wesprzeć chorą wątrobę w procesie leczenia i regeneracji, ma też odżywić organizm a jednocześnie ograniczyć produkcję żółci przez wątrobę. Wszystko to, żeby ten organ znów pracował w sposób właściwy.

Jaka jest rola wątroby w organizmie

Wątroba jest uważana za jeden z najważniejszych organów w organizmie, ponieważ uczestniczy w wielu procesach metabolicznych. wśród głóœnych zadań wątroby znajdują się:

• usuwanie toksyn z organizmu – przede wszystkim neutralizuje i usuwa toksyny takie jak alkohol, inne używki i leki
• wytwarzanie żółci – żółć odpowiada za trawienie tłuszczów
• akumulowanie zapasów witamin, m.in. A, witamin z grupy B, D3 i K oraz żelaza
• produkcja białek – aby proces krzepnięcia krwi zachodził prawidłowo, niezbędne są białka, a wątroba wytwarza ich aż 85%
• przeobrażenie białek i cukrów w tłuszcze
• produkcja, magazynowanie i uwalnianie glukozy.

Najczęściej występujące schorzenia wątroby

Niestety, zazwyczaj choroby wątroby są skutkiem długoletniego, nadmiernego spożycia alkoholu, nadwaga i otyłość, które często są przyczyną nadmiaru cukru w diecie oraz zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B i C. Nieobojętne jest też stałe przyjmowanie leków oraz nieprawidłowa dieta.

Choroby wątroby mogą dawać różne symptomy, ale wśród nich są takie, które bez wątpienia zawsze powinny wzbudzić niepokój i natychmiastową wizytę u lekarza, są to żółtaczka, padaczka, osłabienie i szybkie męczenie się, niestrawność, zaburzenia krzepnięcia krwi, niskie ciśnienie. Mogą występować biegunki tłuszczowe.

Najbardziej powszechne schorzenia wątroby to:

• marskość
• nowotwór
• stłuszczenie
• zapalenie
• toksyczne uszkodzenie wątroby.

Kiedy powinno się stosować diety wątrobowe?

Warto zacząć od tego, że nie ma jednej, uniwersalnej diety na wątrobę, ponieważ zalecenia zależą głównie od typu choroby i stopnia w jakim już jest ten narząd uszkodzony. Dieta wątrobowa wprowadzana jest w ramach profilaktyki lub leczenia zaistniałych chorób wątrobowych, ma wspomagać pracę tego narządu, ograniczyć czynniki zdolne uszkodzić lub obciążyć wątrobę oraz wyrównać niedobory żywnościowe i dostarczyć niezbędnych składników mineralnych.

Dieta wspomagająca wątrobę – zasady ogólne

Przestrzegając poniższych zasad diety, można znacząco poprawić funkcjonowanie tego narządu:

• spożywanie posiłków często (5- 6 razy dziennie) ale w małych porcjach, do tego odstępy między nimi powinny być regularne, 2-3 godzinne
• śniadanie należy zjeść do godziny po przebudzeniu, kolację zaś ok. 2-3 godzin przed snem
• przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów, minimum 1,5 litra, z naciskiem na wodę mineralną lub słabe herbaty
• posiłki muszą być świeże i przygotowane bez dodatku tłuszczu czy uprzedniego smażenia ( njlepiej gotować w wodzia, na parze, piec w folii), na pewno trzeba też unikać głębokiego tłuszczu, panierki i gęstych sosów
• unikać ostrych przypraw i dużej ilości soli
• jeść powoli, przeżuwając dokładnie nieduże kęsy
• nie przejadać się, w przeciwnym razie grozi nam kolka wątrobowa i ból żołądka
• dobrze jest wzbogacić dietę w witaminy B2, E i C oraz cholinę i metioninę, które hamują odkładanie lipidów w wątrobie a przyspieszają jej oczyszczenie
• Odpowiednia temperatura posiłków – ani za gorące ani za zimne
• spożywać warzywa w co najmniej 3 posiłkach dziennie, owoce najwyżej w dwóch (ale nie czynić z nich ostatniego posiłku przed snem)
• spożywanie 2-3 porcji chudego nabiału i ok. 3 porcji ryb na tydzień
• ograniczenie słodyczy do absolutnego minimum.

Dieta wątrobowa – co jeść

Dieta lekkostrawna na wątrobę zakłada spożywanie produktów, które nie obciążą dodatkowo tego narządu. Oto co można jeść:

• produkty zbożowe – mąka pszenna i pieczywo pszenne są dozwolone, podobnie jak kasza manna i jaglana
• produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu – chude mleko, chude jogurty naturalne i maślanki
• mięso – wskazane są cielęcina, konina, mięso z królika, dziczyzna, jagnięcina i drób (bez skóry)
• ryby – szczególnie mintaj, dorsz, szczupak, morszczuk, sandacz, halibut i flądra
• tłuszcze roślinne – oliwa z oliwek, margaryny roślinne, olej rzepakowy
• zupy – głównie buliony warzywne, rosół na chudym kurczaku
• dieta wątrobowa warzywa, które są dozwolone to: ogórki, pomidory (ale bez skórki), sałata lodowa i zielona, cukinia, pietruszka, seler, kalafior, brokuł, buraki i ziemniaki (pod warunkiem, że są pieczone lub gotowane, bez dodatku tłuszczu)
• owoce dozwolone w diecie to banany, pomarańcze, mandarynki, morele, brzoskwinie, jeżyny, maliny, truskawki i jabłka bez skórki
• napoje – najbardziej polecana jest woda mineralna niegazowana, słabe herbaty owocowe, ziołowe i czarna, soki owocowo -warzywne i kawa zbożowa
• przyprawy – dieta regenerująca wątrobę nie wyklucza używania przypraw, które podkreślają smaki potraw, zaleca się rzeżuchę, majeranek, koper, oregano, kminek, kwasek cytrynowy, cynamon, goździki, wanilię i anyż.

Dieta wątrobowa – jakich produktów unikać

Dieta lekkostrawna wątrobowa zakłada rezygnację z wielu produktów, są to m.in.

• niektóre produkty zbożowe – otręby pszenne i pieczywo z otrębami, bułki maślane, chleb razowy i żytni oraz pieczywo cukiernicze
• produkty mleczne o dużej zawartości tłuszczu – wyeliminować należy stanowczo mleko skondensowane, ser żółty, pleśniowy i topiony, tłusty ser twarogowy, ograniczyć trzeba znacznie mleko i produkty mleczne, które zawierają ponad 2% tłuszczu
• mięso – tłusta wieprzowina i wołowina, baranina, mięso z kaczki i gęsi
• ryby – łosoś, węgorz, makrela, śledź, pstrąg tęczowy, sardynka, te ryby należy wykluczyć z diety
• tłuszcze – masło klarowane, twarda margaryna, boczek, smalec, słonina
• zupy – tłuste wywary mięsne i z kości, zupa grzybowa, grochowa, fasolowa, ogórkowa, kapuśniak oraz zupy zabielane śmietaną
• warzywa – kapusta biała i czerwona, groch, groszek zielony, fasola, cebula, czosnek, por, rzodkiewka, kalarepa i smażone ziemniaki
• owoce -gruszki, arbuzy, winogrona, śliwki, porzeczki, agrest i czereśnie
• napoje – należy zrezygnować z mocnej kawy ziarnistej, wody i napojów gazowanych, mocnej herbaty i kakao
• przyprawy – wszystkie ostre przyprawy, takie jak pieprz naturalny, papryka ostra i chilli, ale również ocet, curry, gorczyca (musztarda także).

W literaturze dotyczącej żywienia i w internecie dostępna jest dieta wątrobowa tabela, gdzie w sposób jasny i przejrzysty przedstawione są produkty dozwolone i zabronione w diecie na wątrobę i trzustkę.

Etapy diety wątrobowej

Zależne są od rodzaju schorzenia i stopnia niesprawności wątroby.

W silnej niewydolności stosuje się dietę niskotłuszczową i niskobiałkową, po to, by ograniczyć wytwarzanie szkodliwych produktów metabolizmu białek i ochronić narząd.

W chorobach wątroby i trzustki, pęcherzyka i dróg żółciowych stosowana jest dieta lekkostrawna wątrobowa, która ma znacznie ograniczyć tłuszcze., które w nadmiernej ilości hamują wydzielanie żółci i wydzielanie enzymów trawiennych.

W chorobach przewlekłych wątroby, gdy schorzenie przebiega bez powikłań dieta jest zbliżona do żywienia podstawowego z ograniczeniem błonnika.

Kiedy pacjent jest już świadomy co jeść gdy boli wątroba, pozostaje wprowadzić wszystkie zasady w życie. Pomóc w tym może catering dietetyczny, gdzie dietetycy i kucharze dbają o jakość zbilansowanych posiłków oraz o to, aby ściśle odpowiadały specjalnym potrzebom żywieniowym. Dieta pudełkowa Wrocławto świetna alternatywa dla samodzielnego przygotowywania potraw.