Nietolerancja laktozy – co powinieneś wiedzieć?

20/01/2023

Autorka: Natalia Morawska

dietetyczka kliniczna z TIM Catering

Ból brzucha, wzdęcia, uczucie przelewania – czy te objawy brzmią dla Ciebie znajomo? Jeśli odpowiedziałeś twierdząco, to rozsiądź się wygodnie i przeczytaj poniższy artykuł, bo być może i Ciebie dotyczy problem nietolerancji laktozy!

Co to jest laktoza?

Laktoza (zwana również cukrem mlecznym), jest dwucukrem, zbudowanym z galaktozy i glukozy, który w głównej mierze jest dostarczany do naszego organizmu, początkowo wraz z mlekiem matki, a w późniejszych etapach naszego życia także z mlekiem spożywczym i jego produktami pochodnymi. W naszym przewodzie pokarmowym spożyta z pokarmem laktoza pokonuje drogę, aż do jelita cienkiego, gdzie następnie jest trawiona przez enzym zwany laktazą. Do głównych funkcji laktozy w organizmie należy m.in. dostarczanie energii, czy wywieranie korzystnego wpływu na stan naszych jelit [1].

Nietolerancja laktozy – dlaczego tak się dzieje?

Jak wynika zatem z poprzedniego akapitu, proces trawienia laktozy w naszym organizmie jest jak najbardziej normalnym i potrzebnym zjawiskiem. Problem pojawia się jednak w momencie, gdy nasz organizm nie produkuje, lub produkuje zbyt małe ilości laktazy potrzebnej do rozłożenia i prawidłowego trawienia omawianego cukru mlecznego. Szacuje się, że na dolegliwości związane z nieprawidłowym trawieniem laktozy w Polsce może cierpieć około 1,5% niemowląt i dzieci, a także 20-37% osób dorosłych [2].

Wśród przyczyn problemów z trawieniem laktozy wyróżnić można m.in. czynniki genetyczne, uszkodzenia jelit, czy zmniejszoną produkcję laktazy przez jelita wraz z upływem naszego wieku. W związku z powyższym, laktoza nie może zatem zostać prawidłowo strawiona, przez co przechodzi do dalszych części przewodu pokarmowego, powodując przy tym szereg przykrych objawów [1].

Czy zamiast nietolerancji laktozy możesz mieć alergię na laktozę?

Odpowiedź brzmi nie! Ludzie często błędnie posługują się stwierdzeniem uczulenie/alergię na laktozę. Tak jak wcześniej wspomniano, za nietolerancję laktozy odpowiada brak lub niewystarczająca ilość laktazy w organizmie, która pozwoliłaby na prawidłowe strawienie tego cukru. Powodem występowania dolegliwości po spożyciu laktozy, jest zatem proces fermentacji laktozy przez bakterie jelitowe w naszych jelitach. Nie jest to zatem reakcja alergiczna, gdyż w procesie tym nie biorą udziału białka układu odpornościowego [1].

Jakie są objawy nietolerancji laktozy?

Do najczęściej występujących objawów po spożyciu produktu o dużej zawartości laktozy, przez osobę cierpiącą na jej nietolerancję zaliczyć można objawy takie jak:

  • wzdęcia,
  • kolki,
  • bóle brzucha
  • przelewania,
  • biegunki [1].

Jak zatem zaradzić objawom nietolerancji laktozy?

Podstawowym sposobem radzenia sobie z uciążliwymi objawami nietolerancji laktozy jest przede wszystkim odpowiednio skomponowana dieta. Przy tego typu dolegliwościach
w diecie należy w dużym stopniu ograniczyć, a czasami nawet całkowicie wykluczyć, produkty zawierające w swoim składzie laktozę [2].

W czym jest laktoza?

Do podstawowych źródeł laktozy w naszej diecie należy przede wszystkim mleko krowie. Zawiera ono najwięcej omawianego dwucukru, dlatego też jest ono najczęstszym produktem wyzwalającym objawy wśród osób zmagających się z problemem nietolerancji laktozy. Osoby z tego typu dolegliwościami powinny także zwrócić uwagę na inne produkty charakteryzujące się znaczną zawartością laktozy takie jak: jogurty, maślanki, kefiry, śmietany, twarogi [3].

Należy jednak podkreślić, że u każdej osoby zmagającej się z problemem nietolerancji laktozy może występować inny poziom tolerancji tego cukru, co w praktyce oznacza, że u jednej osoby, objawów nie będzie wywoływać solidny dodatek kefiru, do koktajlu, a u innych dolegliwości wystąpią nawet przy nieznacznym dodatku śmietanki do zupy [2] .

Korzyści może przynieść także, spożywanie środków farmaceutycznych, które w swoim składzie zawierają enzym laktazę. Przyjmowanie tego typu środków do posiłku mlecznego uzupełnia fizjologiczne braki laktazy w organizmie przeciwdziałając przykrym skutkom nietolerancji laktozy [4].

produkty zawierające laktoze

Co jeszcze możesz zrobić mając nietolerancję laktozy?

Także jak widzisz, przygotowanie diety z ograniczeniem laktozy nie jest trudnym zadaniem! Jeżeli jednak z jakiś względów nie chcesz poświęcać swojego, cennego czasu na samodzielne przygotowanie posiłków, to już dziś zapoznaj się z dietą pudełkową w wariancie lactose free w TIM catering. W powyższej diecie jadłospisy bazują na produktach z ograniczoną zawartością laktozy, jednocześnie dostarczając Ci wszystkich niezbędnych składników odżywczych potrzebnych do zachowania prawidłowego stanu zdrowia. Starannie przygotowana przez nas dieta lactose free pozwoli Ci zatem na uwolnienie się od przykrych objawów związanych z nietolerancją laktozy, przy jednoczesnym czerpaniu przyjemności ze spożywania pysznych i zdrowych posiłków.

Poniżej prezentujemy przykładowe propozycje posiłków dla diety lactose free w naszym cateringu dietetycznym:

Przykładowy jadłospis przy nietolerancji laktozy:

Śniadanie: Wieloziarnista bagietka z twarożkiem limonkowym bez laktozy, listkami mięty i świeżą mandarynką

II śniadanie: Pomidorowa pasta z fasoli z dodatkiem wędzonej papryki podawana z chlebem pszenno-żytnim i ogórkiem kiszonym

Obiad: Rolada z kurczaka z suszonymi pomidorami w bezlaktozowym sosie pietruszkowym z kaszą bulgur i zieloną fasolką szparagową

Podwieczorek: Waniliowa kasza manna na mleku bezlaktozowym ze słonym karmelem i orzeszkami ziemnymi

Kolacja: Zapiekanka ziemniaczana z papryką, fetą bez laktozy, baby szpinakiem i bezlaktozowym sosem czosnkowym

lactose

Bibliografia

  1. Zatwarnicki, Paweł. „Nietolerancja laktozy–przyczyny, objawy, diagnostyka.” Piel. Zdr. Publ 4.3 (2014): 273-276.
  2. Dr Wojtasik Anna. “ Nietolerancja laktozy – co można stosować, a czego unikać w diecie?”.https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/nietolerancja-laktozy-co-mozna-stosowac-a-czego-unikac-w-diecie/. Dostęp: 10.01.2023
  3. Dr n. o zdr. Kozioł-Kozakowska Agnieszka. “ Zalecenia dietetyczne w nietolerancji laktozy”. https://www.mp.pl/gastrologia/wytyczne/218793,zalecenia-dietetyczne-w-nietolerancji-laktozy. Dostęp: 10.01.2023
  4. Gierada Emilia. “Nietolerancja laktozy – postępowanie dietetyczne”. https://dietetycy.org.pl/nietolerancja-laktozy-gdy-zywnosc-szkodzi/. Dostęp: 10.01.2023