Dieta przy rozwolnieniu

Biegunka u dorosłych to według Światowej Organizacji zdrowia stan, w którym w ciągu doby oddawane są przynajmniej trzy luźne lub wodniste stolce. Trochę inaczej wygląda sytuacja u małych dzieci, a także osób starszych, które są szczególnie narażone na odwodnienie. Tam obserwujemy po prostu pogorszenie samopoczucia, częstsze wizyty w toalecie i ogólne rozbicie. U dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym, teoretycznie uznaje się jako granicę również trzy luźne stolce, podbarwione krwią, ze śluzem, ropą czy po prostu wodniste. Jest to jednak umowna zasada, bo stan odwodnienia dziecka może się zmieniać dynamicznie i najważniejsza jest tu obserwacja. Przy maluchach karmionych piersią stolców jest znacznie więcej – nawet kilkanaście w ciągu dnia, co jest zupełną normą, bo pokarm matki jest znacznie bardziej lekkostrawny. W tym przypadku należy zdać się na intuicję rodzica i obserwować zmianę konsystencji stolca. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości – zawsze lepiej udać się do pediatry, który zbada dziecko i oceni poziom odwodnienia. Jest ono niezwykle niebezpieczne u najmłodszych i nierzadko kończy się natychmiastową hospitalizacją – to dlatego należy działać jak najszybciej w przypadku pojawienia się już pierwszych objawów.

Jakie są przyczyny biegunki?

Powodów wystąpienia biegunki jest wiele. Czasem może być to narażenie na silny stres, niepokój czy obawy. Częściej jednak przyczyną staje się nietolerancja danych produktów, posiłków czy spożycie nieświeżych składników. Biegunka występuje również z przejedzenia.

Innymi przykładami jest rozwolnienie wynikające z różnego rodzaju chorób lub też im towarzyszące. Przy tak zwanym zespole jelita drażliwego możemy spotkać się z długotrwałą biegunką, podobnie jak w wyniku przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego. Niestety również osoby chore onkologicznie i realizujące chemioterapię lub radioterapię – często wiele tygodni, a nawet miesięcy cierpią na uporczywe biegunki. Co ciekawe, biegunka może być również objawem zaburzeń psychicznych – na przykład początków depresji. Nasze ciało to jeden organizm, który reaguje objawami różnych narządów i układów na jakiekolwiek problemy – niezależnie czy te dotyczące ciała czy naszego umysłu. Dlatego czasami nie warto szukać przyczyny w jedzeniu, które spożyliśmy, a też spojrzeć holistycznie na styl naszego życia, wydarzenia minionych dni i zastanowić się co mogło wpłynąć na takie, a nie inne reakcje organizmu.

Warto nadmienić, że jedną z najpopularniejszych przyczyn biegunek, zwłaszcza u dzieci, bywają wysoce zaraźliwe wirusy. Biegunki to zmora wszelkich placówek opiekuńczo-edukacyjnych – żłobków, przedszkoli oraz szkół. Dzieci, poprzez wzajemny kontakt zarażają się w tempie błyskawicznym, nierzadko przenosząc wirusa na swoich domowników. W ten sposób powstają wręcz „sezony” zachorowań na tak zwaną „jelitówkę”.

Co jeść przy biegunce i bólu brzucha?

Jeśli już wiemy czym jest popularna „jelitówka”, jak się ją diagnozuje i jakie może mieć przyczyny – warto zastanowić się co jeść podczas biegunki, aby nam nie zaszkodziło. Tak naprawdę dieta przy biegunce u starszej osoby jak i dieta przy biegunce u dziecka, czy dorosłego – niewiele się różnią.

Z angielskiego taką dietę nazywamy dietą BRAT (banana, rice, apple, tost – czyli banany, ryż, jabłka i suchary) czy inaczej mówiąc – dietą zapierającą. Jej celem jest podawanie takich lekkostrawnych produktów, które pomogą zagęścić treść pokarmową i zmniejszą liczbę oddawanych stolców.

Jaka dieta przy biegunce?

Dietę rozpoczynam od podawania kleików ryżowych oraz marchwianki. Nikt z nas nie jest fanem takie jedzenia, ale zmęczone „jelitówką” ciało z pewnością potraktuje ugodowo pokarm, którego natychmiastowo nie zwróci. Dozwolony jest również rozgotowany biały ryż, wafle, płatki ryżowe, pieczywo, czerstwe bułki, dobrze ugotowany makaron czy kasza manna. Dzieciom podaje się również biszkopty. Dopiero jak zauważymy polepszenie samopoczucia i rzadsze korzystanie z toalety do menu przy biegunce powinniśmy dołożyć gotowane jabłka (mogą być w formie musu lub pieczone) oraz mało dojrzałe, nawet zielone banany.

W kolejnych dniach, jeśli zauważymy znaczną poprawę – można wprowadzić chudy nabiał, na przykład chleb z serkiem twarogowym czy wędliną. Lekkostrawna dieta na biegunce to podstawa szybkiego powrotu do zdrowia. Nie warto rzucać się na tłuste mięso czy nabiał zaraz po tym jak przez chwilę poczujemy się lepiej.

Co jeść w czasie biegunki, a raczej co pić?

Najważniejszą rolę podczas biegunki pełni picie wody. Należy pić jej jak najwięcej, ale nie szklankami na jeden raz, tylko powoli małymi łykami. Warto wiedzieć, że odwodnienie przy biegunce następuje nieraz w ekspresowym tempie i to nie tylko w przypadku dzieci i osób starszych.

Jakie mogą być objawy odwodnienia?

Jeżeli chodzi o dzieci, będą to przede wszystkim:

• Zmniejszona ilość moczu lub jego okresowy, ale całkowity brak – i tu ważna wiadomość dla wszystkich rodziców – nawet jeśli dziecko pije, a jednak nie oddaje moczu przez kilkanaście godzin, należy natychmiast udać się na SOR. Prawdopodobnie następuje wówczas sytuacja, w której woda nie wchłania się odpowiednio w jelitach i dziecko jest już skrajnie odwodnione. Należy podać mu jak najszybciej kroplówkę nawadniającą i jest to sytuacja zagrażająca jego życiu.
• Suchość jamy ustnej i języka;
• Płacz bez łez;
• Drażliwość;
• Apatia;
• Blada skóra;
• Przyspieszony oddech.

Objawy odwodnienia u dorosłych to:

• Oddawanie moczu o intensywnym zapachu, mocnym kolorze i mniejszej niż zazwyczaj objętości;
• Uczucie pragnienia i suchość w ustach;
• Osłabienie i zmęczenie;
• Ból mięśni i ich drżenie;
• Bóle głowy;
• Mroczki przed oczami, zawroty;
• Przyspieszone tętno;
• W skrajnych przypadkach nawet dreszcze i drgawki;
• Obniżenie ciśnienia krwi.

Skutki odwodnienia mogą być bardzo poważne, a zbagatelizowane mogą doprowadzić nawet do śmierci. Od pytania co jeść przy biegunce i przy rozwolnieniu, znacznie ważniejsza jest rada, by jak najwięcej pić wody, by nie dopuścić do poważnych objawów odwodnienia organizmu.

Czego nie można jeść przy biegunce?

Tak naprawdę najlepszym postępowaniem przy biegunce jest podążanie za zasadami BRAT, opisanymi wyżej. Tego rodzaju żywienie zapewnia dobre efekty leczenia i przede wszystkim znaczną poprawę samopoczucia. Jeżeli jednak z jakiegoś powodu nie możemy postępować według diety przy biegunce, warto wiedzieć czego nie jesc przy rozwolnieniu.

• Z pewnością nie można jeść jajka przy biegunce – ani ugotowanego, ani tym bardziej smażonego. Ogółem rezygnujemy z potraw pieczonych, smażonych, grillowanych. Dodatkowo jajka odpadają, bo są ciężkostrawne.
• Podczas biegunki nie warto jeść również surowych owoców i warzyw. Choć na ogół są zdrowe i polecane we wszystkich rodzajach diet – przy biegunce się nie sprawdzą. Jeśli zastanawiamy się co dać dziecku do jedzenia przy biegunce zamiast przekąsek warzywnych – postawmy wyjątkowo na herbatniki, sucharki, biszkopty.
• Jedzenie przy biegunce nie powinno też obejmować tłustego nabiału, tłustych ryb i mięs. Są to ogółem produkty uważane za ciężkostrawne i z pewnością nie ułatwią nam powrotu do zdrowia.
• Warzywa wzdymające takie jak groch, fasola, kapusta, kalafior czy brokuły – to idealny przykład czego nie jeść przy biegunce. Jeśli szukamy czegoś co dać dziecku jeść w zamian – warto postawić na gotowaną marchewkę, która ma bardzo dobre działanie zagęszczające stolec.
• Dieta przeciwbiegunkowa zaleca obróbkę termiczną polegającą na parowaniu potraw, gotowaniu lub duszeniu. Jeśli wybierzemy produkty lekkostrawne i w odpowiedni sposób je przygotujemy, nie będziemy mieć problemu z odpowiedzią na pytanie co jeść na obiad przy biegunce.

Niezależnie od tego, co jest przyczyną biegunki – wirus, niestrawność, nietolerancja czy zjedzenie nieświeżego produktu – warto zastanowić się co w takiej sytuacji można jeść, a czego nie. Czasem niektóre składniki wydają się nam dobroczynne i zdrowe, jak na przykład surowe warzywa – a w stanie niedomagania naszego układu trawiennego, mogą znacznie pogorszyć sytuację i wydłużyć proces leczenia rozwolnienia.

W przypadku biegunki warto też pomyśleć o tym, by zamówić catering dietetyczny dla reszty rodziny, która czuje się dobrze. Dieta pudełkowa uwolni nas od obowiązku gotowania i sprawi, że będziemy mieć jeden problem z głowy.