Dieta norweska – co jeść? Zasady i efekty

W dzisiejszych czasach znanych jest wiele diet, których autorzy obiecują spektakularne efekty zrzucenia zbędnych kilogramów. Dieta Norweska jest jedną z nich. Opracowana rzekomo przez lekarzy z Rikshospitalet – Szpitala Uniwersyteckiego w Oslo, ma skutkować szybkim zmniejszeniem masy ciała, przyspieszeniem metabolizmu i zmniejszeniem uczucia głodu. W tym artykule wyjaśnimy, na czym polega ta dieta, co można jeść, a czego unikać, jakie przynosi efekty oraz opowiemy o jej konsekwencjach.

Na czym polega dieta norweska?

Dieta norweska wymaga dużej dyscypliny i samozaparcia. Jest to dieta eliminacyjna, ponieważ, na czas jej trwania, rezygnujemy z wielu produktów. Polega ona na spożywaniu głównie dwóch składników: jajek i grejpfrutów. Składa się ona z trzech posiłków dziennie – śniadania, II śniadania i obiadu. Jej główne zasady to:

• musi trwać dokładnie 14 dni
• należy pić 2-3 l płynów dziennie
• nie wolno łączyć tłuszczów i węglowodanów w jednym posiłku
• diety nie można przerwać w trakcie jej stosowania. Jeżeli pozwolimy sobie na jakieś odstępstwo (np. czekoladę lub ciasta), cały proces należy rozpocząć od nowa
• należy ograniczyć aktywność fizyczną.

Dieta norweska — produkty wskazane

Oto lista, produktów, które są zalecane i można włączyć je do jadłospisu diety norweskiej:

źródła białka:

• jaja (tylko w formie gotowanej)
• gotowane mięso – wołowina, kurczak, indyk
• chude ryby – dorsz, sandacz

produkty zbożowe:

• chleb razowy, pełnoziarnisty

owoce i warzywa:

• grejpfrut, jabłka
• surówki z selera, marchwi, pomidorów, ogórków
• gotowany szpinak, gotowana kapusta
• warzywa kiszone
• zupa jarzynowa

napoje: 

• woda niegazowana
• herbaty ziołowe
• słaba kawa bez cukru i mleka

dodatki:

• pieprz, ziele angielskie, tymianek, oregano

Dieta norweska — produkty zabronione

Przedstawiamy listę produktów, które należy wykluczyć, gdy przechodzimy na dietę norweską:

źródła białka:

• jaja smażone, sadzone, jajecznica
• smażone lub pieczone z dodatkiem tłuszczu mięsa oraz ryby
• tłusty nabiał

produkty zbożowe:

• kasze
• ryż
• makaron

owoce i warzywa:

• rośliny strączkowe (fasola, bób, soczewica, ciecierzyca)
• ziemniaki
• wszystkie owoce oprócz grejpfrutów i jabłek

napoje:

• mocna kawa/ herbata z cukrem i mlekiem
• alkohol
• słodzone soki
• napoje gazowane

dodatki:

• sosy
• majonez
• śmietana
• oleje
• sól
• masło

Efekty diety norweskiej

Autorzy diety norweskiej zapewniają, że osoby jej przestrzegające mogą w ciągu dwóch tygodni schudnąć nawet do 10 kg.

Efekty diety norweskiej, mogą być zauważalne już po kilku dniach jej stosowania. Ze względu na niską kaloryczność i wysoką zawartość białka, dieta ta sprzyja szybkiej utracie masy ciała, trzeba jednak pamiętać, że bierze się ona ze spadku glikogenu w mięśniach i utraty wody, a nie ze zmniejszenia tkanki tłuszczowej.

Osoby stosujące tę dietę często zauważają zmniejszenie apetytu, lecz po jej ukończeniu jest duże prawdopodobieństwo wystąpienia efektu jojo, czyli powrotu do wcześniejszej masy ciała.

Ze względu na restrykcyjny charakter, dieta norweska może prowadzić do niedoboru składników mineralnych i innych problemów zdrowotnych, takich jak omdlenia, bóle głowy, złe samopoczucie, gorsza koncentracja i zmęczenie. Do skutków ubocznych mogą należeć również: osłabienie paznokci i włosów oraz pogorszenie stanu cery.

Dieta norweska okiem dietetyka

Dietetycy podkreślają, że tak restrykcyjna dieta, opierająca się niemal wyłącznie na jajkach i grejpfrutach, nie jest zdrowa dla organizmu. Eliminuje dużo wartościowych produktów spożywczych (np. produkty mleczne, większość owoców).

Może prowadzić do niedoborów niezbędnych składników odżywczych, takich jak witaminy, minerały i błonnik, które są kluczowe dla zdrowia. Zaburza też równowagę kwasowo-zasadową. Brak różnorodności w diecie może również negatywnie wpłynąć na metabolizm i funkcjonowanie układu pokarmowego.

Szkodliwe dla zdrowia są też występujące tu długie przerwy między posiłkami, (co najmniej 4-godzinne, a między obiadem a następnym śniadaniem może ona wynosić nawet ponad 12 h), przez co spada poziom cukru we krwi, mogą pojawić się zawroty głowy, problemy z koncentracją, a nawet omdlenia. Wtedy organizm czerpie energię z masy mięśniowej, zamiast z tkanki tłuszczowej. Nieregularne jedzenie może wpłynąć na równowagę hormonalną, w tym hormony odpowiedzialne za głód i sytość, takie jak: grelina i leptyna. Zbyt długie przerwy między posiłkami mogą także prowadzić do problemów trawiennych, takich jak: refluks żołądkowo – przełykowy, wzdęcia i zaparcia.

Przed rozpoczęciem diety norweskiej należy skonsultować się z dietetykiem, ponieważ nie jest ona dla wszystkich. Nie powinny z niej korzystać osoby chorujące na:

• anemię
• cukrzycę
• choroby nowotworowe
• choroby nerek, wątroby i tarczycy
• zaburzenia układu krążenia
• choroby układu kostnego

oraz dzieci, kobiety w ciąży i kobiety podczas laktacji.

Jeżeli twoim celem jest zrzucenie zbędnych kilogramów, nie korzystaj z krótkotrwałych, niskokalorycznych diet, a zamiast tego zmień swoje nawyki żywieniowe – przejdź na zbilansowaną dietę redukcyjną z odpowiednim deficytem kalorycznym. Zapewni ona bezpieczne tempo utraty masy ciała. Uprawiaj również więcej aktywności fizycznej.

Źródła:

1. Natalia Plewa „Dieta norweska” 2019
2. https://dietetycy.org.pl/dieta-norweska/ [dostęp 7.06.2024]
3. Jarosz M. i wsp.: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020;
4. Agata Soroczyńska „Dieta norweska – zasady, wskazania, przeciwwskazania, jadłospis, efekty, opinie.” 2024 https://wylecz.to/diety/dieta-norweska/ [dostęp 7.06.2024]