Dieta przy chorej wątrobie – co można jeść a czego lepiej unikać?

20/03/2022

Dieta wątrobowa jest to sposób odżywiania, który ma wesprzeć chorą wątrobę w procesie leczenia i regeneracji, ma też odżywić organizm a jednocześnie ograniczyć produkcję żółci przez wątrobę. Wszystko to, żeby ten organ znów pracował w sposób właściwy.

Jaka jest rola wątroby w organizmie

Wątroba jest uważana za jeden z najważniejszych organów w organizmie, ponieważ uczestniczy w wielu procesach metabolicznych. wśród głóœnych zadań wątroby znajdują się:

  • usuwanie toksyn z organizmu – przede wszystkim neutralizuje i usuwa toksyny takie jak alkohol, inne używki i leki
  • wytwarzanie żółci – żółć odpowiada za trawienie tłuszczów
  • akumulowanie zapasów witamin, m.in. A, witamin z grupy B, D3 i K oraz żelaza
  • produkcja białek – aby proces krzepnięcia krwi zachodził prawidłowo, niezbędne są białka, a wątroba wytwarza ich aż 85%
  • przeobrażenie białek i cukrów w tłuszcze
  • produkcja, magazynowanie i uwalnianie glukozy.

Najczęściej występujące schorzenia wątroby

Niestety, zazwyczaj choroby wątroby są skutkiem długoletniego, nadmiernego spożycia alkoholu, nadwaga i otyłość, które często są przyczyną nadmiaru cukru w diecie oraz zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B i C. Nieobojętne jest też stałe przyjmowanie leków oraz nieprawidłowa dieta.

Choroby wątroby mogą dawać różne symptomy, ale wśród nich są takie, które bez wątpienia zawsze powinny wzbudzić niepokój i natychmiastową wizytę u lekarza, są to żółtaczka, padaczka, osłabienie i szybkie męczenie się, niestrawność, zaburzenia krzepnięcia krwi, niskie ciśnienie. Mogą występować biegunki tłuszczowe.

Najbardziej powszechne schorzenia wątroby to:

  • marskość
  • nowotwór
  • stłuszczenie
  • zapalenie
  • toksyczne uszkodzenie wątroby.

Kiedy powinno się stosować diety wątrobowe?

Warto zacząć od tego, że nie ma jednej, uniwersalnej diety na wątrobę, ponieważ zalecenia zależą głównie od typu choroby i stopnia w jakim już jest ten narząd uszkodzony. Dieta wątrobowa wprowadzana jest w ramach profilaktyki lub leczenia zaistniałych chorób wątrobowych, ma wspomagać pracę tego narządu, ograniczyć czynniki zdolne uszkodzić lub obciążyć wątrobę oraz wyrównać niedobory żywnościowe i dostarczyć niezbędnych składników mineralnych.

Dieta wspomagająca wątrobę – zasady ogólne

Przestrzegając poniższych zasad diety, można znacząco poprawić funkcjonowanie tego narządu:

  • spożywanie posiłków często (5- 6 razy dziennie) ale w małych porcjach, do tego odstępy między nimi powinny być regularne, 2-3 godzinne
  • śniadanie należy zjeść do godziny po przebudzeniu, kolację zaś ok. 2-3 godzin przed snem
  • przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów, minimum 1,5 litra, z naciskiem na wodę mineralną lub słabe herbaty
  • posiłki muszą być świeże i przygotowane bez dodatku tłuszczu czy uprzedniego smażenia ( njlepiej gotować w wodzia, na parze, piec w folii), na pewno trzeba też unikać głębokiego tłuszczu, panierki i gęstych sosów
  • unikać ostrych przypraw i dużej ilości soli
  • jeść powoli, przeżuwając dokładnie nieduże kęsy
  • nie przejadać się, w przeciwnym razie grozi nam kolka wątrobowa i ból żołądka
  • dobrze jest wzbogacić dietę w witaminy B2, E i C oraz cholinę i metioninę, które hamują odkładanie lipidów w wątrobie a przyspieszają jej oczyszczenie
  • Odpowiednia temperatura posiłków – ani za gorące ani za zimne
  • spożywać warzywa w co najmniej 3 posiłkach dziennie, owoce najwyżej w dwóch (ale nie czynić z nich ostatniego posiłku przed snem)
  • spożywanie 2-3 porcji chudego nabiału i ok. 3 porcji ryb na tydzień
  • ograniczenie słodyczy do absolutnego minimum.

Dieta wątrobowa co jeść

Dieta lekkostrawna na wątrobę zakłada spożywanie produktów, które nie obciążą dodatkowo tego narządu. Oto co można jeść:

  • produkty zbożowe – mąka pszenna i pieczywo pszenne są dozwolone, podobnie jak kasza manna i jaglana
  • produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu – chude mleko, chude jogurty naturalne i maślanki
  • mięso – wskazane są cielęcina, konina, mięso z królika, dziczyzna, jagnięcina i drób (bez skóry)
  • ryby – szczególnie mintaj, dorsz, szczupak, morszczuk, sandacz, halibut i flądra
  • tłuszcze roślinne – oliwa z oliwek, margaryny roślinne, olej rzepakowy
  • zupy – głównie buliony warzywne, rosół na chudym kurczaku
  • dieta wątrobowa warzywa, które są dozwolone to: ogórki, pomidory (ale bez skórki), sałata lodowa i zielona, cukinia, pietruszka, seler, kalafior, brokuł, buraki i ziemniaki (pod warunkiem, że są pieczone lub gotowane, bez dodatku tłuszczu)
  • owoce dozwolone w diecie to banany, pomarańcze, mandarynki, morele, brzoskwinie, jeżyny, maliny, truskawki i jabłka bez skórki
  • napoje – najbardziej polecana jest woda mineralna niegazowana, słabe herbaty owocowe, ziołowe i czarna, soki owocowo -warzywne i kawa zbożowa
  • przyprawy – dieta regenerująca wątrobę nie wyklucza używania przypraw, które podkreślają smaki potraw, zaleca się rzeżuchę, majeranek, koper, oregano, kminek, kwasek cytrynowy, cynamon, goździki, wanilię i anyż.

Dieta wątrobowa – jakich produktów unikać

Dieta lekkostrawna wątrobowa zakłada rezygnację z wielu produktów, są to m.in.

  • niektóre produkty zbożowe – otręby pszenne i pieczywo z otrębami, bułki maślane, chleb razowy i żytni oraz pieczywo cukiernicze
  • produkty mleczne o dużej zawartości tłuszczu – wyeliminować należy stanowczo mleko skondensowane, ser żółty, pleśniowy i topiony, tłusty ser twarogowy, ograniczyć trzeba znacznie mleko i produkty mleczne, które zawierają ponad 2% tłuszczu
  • mięso – tłusta wieprzowina i wołowina, baranina, mięso z kaczki i gęsi
  • ryby – łosoś, węgorz, makrela, śledź, pstrąg tęczowy, sardynka, te ryby należy wykluczyć z diety
  • tłuszcze – masło klarowane, twarda margaryna, boczek, smalec, słonina
  • zupy – tłuste wywary mięsne i z kości, zupa grzybowa, grochowa, fasolowa, ogórkowa, kapuśniak oraz zupy zabielane śmietaną
  • warzywa – kapusta biała i czerwona, groch, groszek zielony, fasola, cebula, czosnek, por, rzodkiewka, kalarepa i smażone ziemniaki
  • owoce -gruszki, arbuzy, winogrona, śliwki, porzeczki, agrest i czereśnie
  • napoje – należy zrezygnować z mocnej kawy ziarnistej, wody i napojów gazowanych, mocnej herbaty i kakao
  • przyprawy – wszystkie ostre przyprawy, takie jak pieprz naturalny, papryka ostra i chilli, ale również ocet, curry, gorczyca (musztarda także).

W literaturze dotyczącej żywienia i w internecie dostępna jest dieta wątrobowa tabela, gdzie w sposób jasny i przejrzysty przedstawione są produkty dozwolone i zabronione w diecie na wątrobę i trzustkę.

Etapy diety wątrobowej

Zależne są od rodzaju schorzenia i stopnia niesprawności wątroby.

W silnej niewydolności stosuje się dietę niskotłuszczową i niskobiałkową, po to, by ograniczyć wytwarzanie szkodliwych produktów metabolizmu białek i ochronić narząd.

W chorobach wątroby i trzustki, pęcherzyka i dróg żółciowych stosowana jest dieta lekkostrawna wątrobowa, która ma znacznie ograniczyć tłuszcze., które w nadmiernej ilości hamują wydzielanie żółci i wydzielanie enzymów trawiennych.

W chorobach przewlekłych wątroby, gdy schorzenie przebiega bez powikłań dieta jest zbliżona do żywienia podstawowego z ograniczeniem błonnika.

Kiedy pacjent jest już świadomy co jeść gdy boli wątroba, pozostaje wprowadzić wszystkie zasady w życie. Pomóc w tym może catering dietetyczny, gdzie dietetycy i kucharze dbają o jakość zbilansowanych posiłków oraz o to, aby ściśle odpowiadały specjalnym potrzebom żywieniowym. Dieta pudełkowa Wrocławto świetna alternatywa dla samodzielnego przygotowywania potraw.